İran'ın askeri gücü, karmaşık ve çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Temel olarak iki ana unsurdan oluşur:
- İran İslam Cumhuriyeti Ordusu (Artesh): Geleneksel ordu yapısını temsil eder ve ülkenin sınırlarını korumakla görevlidir. Kara, hava ve deniz kuvvetlerinden oluşur.
- İslam Devrim Muhafızları Ordusu (Sepah): Devrimi korumak ve ideolojik olarak yönlendirmekle görevlidir. Ayrıca kendi kara, hava, deniz kuvvetlerine ve özellikle de Kudüs Gücü adlı özel bir birime sahiptir. Kudüs Gücü, yurt dışındaki operasyonlardan sorumludur.
Temel Unsurlar ve Kabiliyetler:
- Kara Kuvvetleri: Tanklar, zırhlı araçlar, topçu sistemleri ve çeşitli füze sistemleriyle donatılmıştır. Ancak, ekipmanların birçoğu eski Sovyet veya Batı menşeli olup, modernizasyon çalışmaları devam etmektedir.
- Hava Kuvvetleri: Büyük ölçüde eskiyen uçaklardan oluşur. Rusya ve Çin'den yeni uçak alımları yapılmasına rağmen, Batılı ülkelerin hava kuvvetleriyle kıyaslandığında teknolojik olarak geridedir. İran Hava Savunma Sistemi de hava kuvvetlerinin önemli bir parçasıdır.
- Deniz Kuvvetleri: Basra Körfezi ve Umman Denizi'nde faaliyet gösterir. Küçük ve orta ölçekli gemiler, füze botları, denizaltılar ve mayın döşeme yeteneklerine sahiptir. Özellikle Hürmüz Boğazı'ndaki olası bir çatışmada önemli bir rol oynayabileceği düşünülmektedir.
- Füze Programı: İran'ın en dikkat çeken askeri yeteneklerinden biridir. Kısa, orta ve uzun menzilli balistik füzeler geliştirmekte ve üretmektedir. Bu füzeler, bölgedeki birçok hedefi vurma potansiyeline sahiptir. Füze teknolojisi konusunda önemli ilerlemeler kaydetmiştir.
- Siber Savaş: İran, siber savaş alanında da önemli yatırımlar yapmaktadır. Kritik altyapılara ve devlet kurumlarına yönelik siber saldırılar düzenleme kapasitesine sahip olduğu düşünülmektedir.
Güçlü Yönler:
- Bölgesel istikrarsızlık ortamında caydırıcılık sağlayan füze gücü.
- Asimetrik savaş taktikleri ve gerilla savaşı konusunda deneyimli personel.
- Bölgedeki müttefikleri ve vekil güçler aracılığıyla etki alanı genişletme kapasitesi.
Zayıf Yönler:
- Ekipmanların eskiliği ve teknolojik yetersizlikler.
- Uluslararası yaptırımlar nedeniyle modern silah sistemlerine erişimde zorluklar.
- Hava kuvvetlerinin modern savaş uçaklarına olan ihtiyacı.
Not: İran'ın askeri gücüyle ilgili değerlendirmeler, büyük ölçüde istihbarat raporlarına ve açık kaynaklı bilgilere dayanmaktadır. Gerçek kapasitenin tam olarak bilinmesi zordur.